MAKALELER / PATATES YAPRAK KIVRILMA VİRÜSÜ..MÜCADELESİ..
ÖZELLİKLERİ
Hastalığın etmeni patates yaprak kıvrılma virüsü?dür. Canlı bitkide yaşayabilir ve çoğalabilir. Vektörü olan yaprak bitlerinde enfeksiyon yeteneğini uzun süre devam ettirir (persistent ). Yani virüs persistent'tir. Konukçu bitkide sistemiktir. Bitki özsuyunda enfeksiyon yeteneğini çabuk kaybeder.
Doğada yaprak bitleriyle yayılır. En önemli vektörü Myzus persicae 'dır. Diğer vektör yaprak bitleri M. ascalonious, Neomyzus circumflems, Aulacorthum solanı, Macrosiphum euphorbiae ve Aphis nasturtii' dir. Yumru ile de hastalık taşınır. Bulaşık olmayan bölgelere tohumlukla virüs kısa zamanda yayılabilir.
BELİRTİLERİ
Hastalığın belirtileri, virüsün ırklarına, konukçu bitkinin varyetelerine ve çevre şartlarına bağlı olarak değişmekle birlikte, genel olarak şu şekildedir.
Primer enfeksiyonlarda ilk belirtiler bitkinin genç tepe yapraklarında görülür. Genel olarak yapraklar dışarıya doğru ve külah şeklinde içe kıvrılır. Bu yapraklarda renk değişir. Bazı çeşitler açık yeşil-san, bazılarında kırmızı-menekşe renk alır.
Sekonder enfeksiyonlarda yumrudan gelen bitki sağlıklılardan daha küçüktür. Yani büyümede geri kalır. Yaşlı yapraklar kıvrılır, alt yapraklar dik ve deri gibi kalınlaşır ve sertleşir. Bazı çeşitlerde böyle yapraklarda nekrozlar görülebilir. Genel olarak ele alındığında bir hışırtı ile yaprak kırılır.
Yumrudaki belirtiler hasattan bir süre sonra depoda belirgin duruma gelir ,böyle yumrular kesildiğinde bazı çeşitlerde ağ nekrozu görülür. İplik şeklinde çimlenme yaprak kıvrılma virüsü enfeksiyonu sonucunda da oluşabilir.
Hastalığın ekonomik önemi büyüktür.Çünkü verim ve tohumluk değeri üzerinde etkilidir. Primer enfeksiyonlar mevsim sonunda meydana gelmişse o yılın ürünü için fazla etkili değildir. Ancak ertesi yılın verimini olumsuz etkiler. Ürün % 50'den aşağıya düşebilir.Ayrıca iplik şeklinde çimlenme nedeniyle tohumluk özelliğini kaybeder.Hastalıklı yumrudan meydana gelen bitkiler çok az yumru bağlar.
Azotlu gübreleme ve yüksek ısı virüsün etkisini hafifletir.
Hastalık yurdumuzda patates yetiştiren her yerde görülmektedir.
KÜLTÜREL MÜCADELESİ
Hastalığa dayanıklı veya tolerant çeşitlerin ekimi,
Hastalığın ve vektörünün kış konukçularının patates ekim bölgelerinde imhası,
Bilhassa tohumluk patatesin vektörlerin bulunmadığı bölgelerde üretilmesi.
TARIMSAL İLAÇLAR İLE MÜCADELESİ
Hastalığın vektörlerine karşı insektisitlerle mücadele yapılmalıdır.
Bu dikimle birlikte verilen sistemik ilaçlar olabileceği gibi, vektörlerin
patatese geliş durumlarına göre, patatesin çıkışından sonra verilebilecek sistemik ilaçlarla da olabilir.
TARIM İLAÇLARI VE İLAÇLAMA ZAMANI
Vektörlerin patatese geliş durumlarına göre mücadele zamanı saptanır.
