MAKALELER / BETON NEDİR? BETON ÇEŞİTLERİ

 BETONA GENEL BAKIŞ

Özellikle yasanan afetler sonrası sorgulanan beton malzemesine büyük haksızlık

yapılmaktadır. Beton bir uygulamanın ürünüdür ve basarılı sonuç alınabilmesi için tüm

zincir halkalarının saglam olması gerekmektedir. Beton popülerligini ve güvenilirligini,

ancak standardlara uygun sekilde üretildiginde ve uygulandıgında koruyabilir. Aksi

takdirde çesitli problemler görülebilir. Bu durum tüm yapı malzemeleri için geçerlidir.

Beton üretiminden itibaren (hidratasyon reaksiyonların baslamasıyla) yasayan, gelisen

ve tepki veren bir malzemedir. O nedenle, sadece üretim ya da tasıma sürecinde dikkat

edilmesi yeterli degildir. Beton uygulaması yapılırken ve gerekli dayanımı kazanana dek

aynı hassasiyeti gerektirir. Uygun olarak yerlestirmesi ve bakımı yapılmazsa ve

çevresel etkilere karsı yeterli önlem alınmazsa beton istenilen özelliklere sahip olamaz.

Kısaca betonun gerekli dayanımı saglaması beton üreticisine ve uygulayıcısına çok

baglıdır. Unutulmaması gereken bir diger husus nasıl beton komposit bir malzeme ise

betonarmede beton ve demir donatıdan olusan komposit bir üründür. Her yönüyle

basarılı bir beton; kötü isçilik, kalitesiz demir, yetersiz paspayı, eksik donatı ya da etriye

gibi nedenlerle basarısız bir betonarme yapıyı teskil edebilir.

Beton günümüzde en çok kullanılan ve itibar edilen yapı malzemesidir. Sadece ekonomik

olması degil saglamlıgı, islenebilirligi, yangına karsı direnci ve bir çok özelligi ile bu durumu

haketmistir.

Bunu biliyor muydunuz?

Dünya’da ilk beton kayık 1848 yılında Fransa’da yapılmıstır. O zaman için farklı ve

ilginç gelen beton kayık Fransa’da yapılan “Dünya Fuarı”nda sergilenmistir.

Özellikle 20 yüzyılda beton çok daha uygun bir sekilde deniz tasıtlarında kullanılmıstır.

Bu, bir tercihten ötürü degil savas yıllarında çelik yoklugundan ötürü olmustur. Özellikle

ABD tarafından I. ve II. Dünya Savasları esnasında betondan onlarca tanker, kargo ve

savas gemisi yapılmıstır. Günümüzde hala bu gemileri otel olarak ya da dalga kıran

olarak ABD ve Küba kıyılarında görebiliriz.3

Resim 3- Fransa’da yapılan ilk kayık Resim 4- Küba kıyısında su an otel olarak

kullanılan eski bir Amerikan yakıt tankeri

C.) Beton Malzeme Bilimi ve Arastırmalar

Beton malzeme bilimi aslında genç bir disiplindir. Malzeme bilimciler uzun yıllar nedense

çimento ve baglayıcı maddelerden uzak kalmıslardır. Hazır beton uygulamasının

yaygınlasması ve gerekli sartların yerine getirilmesi zorunlulugu beton bilesenlerinin

incelenmesine analiz edilmesine neden olmustur. Ayrıca betonun ticari bir boyutunun

olmasıda standardlara uygun daha ekonomik beton üretimi için arastırmalara neden

olmustur.

1. Yeni Yüzyıl Betonları

Beton günümüzde kullanılan en islevsel ve çok yönlü yapı malzemesidir. Modern malzeme

bilimi sayesinde istenen özellikte olması saglanabilmektedir:

sınıfındaki çeliklerle dayanımı karsılastırılabilecek kadar yüksek olan “reaktif

pudra betonu” uygulamasıdır. Reaktif pudra betonu ile 200-800 MPa’lık dayanım

saglamak pek de zor degildir. Ayrıca reaktif pudra betonunda egilme dayanımı 50-140

MPa degerinde olmaktadır. Yüksek yogunlukta ve çok düsük çökme degerinde üretilen

RPB’u normal betona nazaran çok daha sünek davranıslıdır. Reaktif pudra betonu

kullanılan yapılar kesme kuvvetine karsı daha dirençlidir ve bu nedenle daha az kesme

donatısı kullanılabilmektedir. Egilme dayanımının yüksek olması çekme dayanımınıda

artırır. Bir diger avantajı ise yüksek dayanımı sayesinde daha küçük kesitlerde

kullanılabilmesi ve sonuçta kalıcı yük etkisinin azalmasıdır. Yüksek yogunlugu ve düsük

bosluk oranı ile çok daha az geçirimlidir.

1.2. Egilebilen Beton(ECC)4:

Beton basınca karsı dayanıklı ancak çekmeye karsı

dirençli olmayan bir malzemedir. Bilimadamları, betona

çesitli fiberler ekleyerek çatlamalara dayanıklı ve daha

hafif betonlar elde edebilmektedir. Bu betonlar normal

betona göre çatlamalara karsı 500 kat daha dirençli ve

normal beton agırlıgının %60’ı kadar agırlıktadır.Beton

içindeki fiberler adeta insan vücundaki bag dokusu gibi

çimento tanecikleri ile beraber esner.

Resim 5- 4 nokta egilme deneyi

Özellikle ECC(Engineered Cement Composites) köprülerde kullanılmaktadır. Bu sayede

daha az genlesme derzi ile daha büyük açıklıklı beton döseme elde edilebilmektedir.

Ayrıca dösemeler daha ince olabilmektedir. Japonya’da bu yıl (2005) açılacak olan “Mihara

Bridge” köprüsünün ECC’li üst kaplaması sadece 5 cm kalınlıgındadır.

Arastırmalara göre ECC normal betona göre 2 kat daha uzun ömürlüdür ve normal betona

göre insaat asamasında daha pahalı olsada uzun vadede çok daha ekonomiktir. 60 yıllık

hizmet verebilen ECC’li bir köprü %37 daha ucuza mal olacaktır.

betona iletkenlik kazandırılabilir. Bu sayede özellikle köprülerde yogun kıs mevsiminde

buzlanma ve kar tutma gibi durumlar, yola düsük voltta elektrik verilerek engellenmis olur.

Bu sayede çok masraflı olan tuzlama isleminede gerek kalmaz. Eklenen malzemeler beton

dayanımını olumsuz yönde etkilememektedir.

yeterli akıskanlıkta olması gerekmektedir. Kendiliginden sıkısan beton vibrasyona gerek

olmadan daha az insan gücü ile islenir ve özellikle sık donatılı yapılarda daha kolay

yerlestirilir.

Resim 6- Yayılma Tablası

Günümüzde betonda sıkca kullanılan fiber malzemesi ile beton daha sünek, daha dayanımlı

ve daha fazla enerji emebilir olmaktadır. Ayrıca fiber kullanımı ile betonda olusan rötre

çatlakları azalmıs olur ve betonun yangına karsı daha dayanımlı olmasını saglanır. Özellikle

tünellerde yüksek performanslı betonlarda kullanılır ve bu betonun iç yapısındaki bosluklu

yapı az ve birbirine baglı degildir. Sonuçta herhangi bir yangında beton içinde bulunan su

buharlasırken hacimce genlesir ve basınç etrafına basınç uygular. Yeterli bosluk bulamadıgı

için betonun içerisinde yüksek gerilmeler olur ve beton içerden dagılır, patlar. Eger fiber

kullanılırsa bunlar yangın esnasında erir ve buharlasan su için kanallar açar. Böylece beton

içindeki gerilmeler azalır.

D.) Betona Sanatsal Bakıs

Itiraf etmek gerekirse santralden çıkan beton rengi ve sekli ile insana pek sempatik

gelmez. Ancak bir çok ürün islenmeden ve bazı proseslere maruz kalmadan betondan

farklı degildir.

Günümüzde beton kendini daha iyi ifade eden ve kendini birçok yönde gelistiren bir yapı

malzemesidir. Her geçen gün beton mühendis, mimar ve sanatçı için daha anlamlı daha

sınırsız olmaktadır.

Insanın sihirli eli ve engin hayal gücü betona yeni anlamlar verebilmektedir. Beton kendi

sınırlarını zorlayarak insanın ona sanatsal imajlar katmasına neden olmustur.

 

  YAPI KİMYASALLARI ANSİKLOPEDİLERİ

İÇERİKLERİ






SİPARİŞ VER



YAPI KİMYASALLARI ANSİKLOPEDİLERİ

VİDEOLARI