MAKALELER / ÇİLEKTE KÖK ÇÜRÜKLÜĞÜ HASTALIĞI..TEDAVİLERİ..

 ÖZELLİKLERİ

Çilek kök çürüklüğü hastalığının oluşumunda yapılan araştırmalar sonucunda
birden fazla organizma türünün etkili olduğu belirlenmiştir. Ancak bazı bölgelerde bir hastalık
etmenine çeşit, gelişme periyodu, izolasyon yapılan bitkinin kök kısmı, toprak ve iklim
koşulları esas olmak üzere daha sık rastlamakta mümkündür. Hastalıklı köklerden Rhizoctonia
solani, Fusarium oxysporum, Macrophomina phaseoli, Pythium sp.türleri yaygın olarak izole
edilirken Coniothyrium hirum, Hainessia sp., Alternaria alternata, Cylindrocarpon sp.,daha az
sıklıkla izole edilmiştir. Hastalık etmeninin farklılığı yanında kök çürüklüğü oluşumunda,
toprak suyunun birikmesi, patojen fungus kombinasyonu, topraktaki 02 azlığı ve sıcaklık gibi
faktörler de (düşük ve yüksek) hastalık gelişiminde etkili bulunmuştur. Çilekte beslenmeyi
sağlayan saçak kökler 02 azlığına çok duyarlıdır. Toprakta uzun süreli su birikimi sonucu bu
kökler ölürler. Bu köklerin yerine kısa kalın yeni kökçükler oluşur ki bunlar 02 azlığına daha
toleranslıdır. Kil içeriği fazla topraklarda bu tür zararlanmalar daha fazla olacağı için hastalık
daha yaygındır.
Hastalık gelişimini etkileyen diğer bir faktörde sıcaklıktır. İlkbahar büyüme
döneminde hava koşulları uygun olduğunda bitki hastalık nedeni ile köklerin bir kısmını
kaybetse de yeni kök oluşumu ile canlılığını sürdürebilmektedir. Ancak patojenlerin aktif
olduğu bu dönemde yüksek sıcaklıkların olması durumunda (yaklaşık 300C ve üzeri sıcaklıklar
da) hızlı su kaybı nedeni ile bitkide dayanıklılık azalacağından bitki ölümleri daha yaygın
olarak görülmektedir.

 BELİRTİLERİ

Bitkilerdeki başlıca hastalık simptomları; önceleri gelişmede durgunluk, yaprak
yüzeylerinin küçülmesi, yaprak saplarının kısalması hastalık ilerledikçe yaprakların kuruyup
bitkilerin solması şeklindedir. Toprak altı aksamında ise hastalık nedeni ile önce saçak kökler
hızla siyahlaşıp çürürler. Kabuğun kolayca soyulması hastalığın en tipik özelliğinden biridir.
Kökler zararlandığında bitki büyümesinde bir duraklama, yapraklarda kısalma ve küçülme
görülür. Hastalık ilerledikçe ana köklerin siyahlaşıp çürümesi saçak köklerin yoğun ölümü ile
bitki canlılığını ve verimini yitirmekte ve birden ölmektedir. Bitkiler generatif dönemde
hastalığa daha duyarlı hale gelmekte, bu sırada yetiştiricilikte oluşabilecek bir aksama
(özellikle sulama) önemli oranda bitki ölümlerine yol açabilmektedir. Ayrıca hava sıcaklığınınaniden artması da hastalığı hızlandırmaktadır.Çilek kök çürüklüğü hastalığı özellikle aynı alanda intansif monokültür halinde yapılan çilek tarımının önemli sorunlarından biridir. Hastalık kış dikimi yapılan ve 3-5 yıl aynı alandan üretim sağlanan alanlarda %30-35 oranında yaygındır.

 KÜLTÜREL MÜCADELE YÖNTEMİ

Sağlıklı üretim materyali kullanılmalıdır.
- Aynı bitkilerle iki yıl üretimi amaçlayan frigo bitkilerle yaz dikim sistemine göre
çilek yetiştiriciliği yapılmalıdır.
- Hastalıklı bitkiler üretim alanından uzaklaştırılmalıdır.
- Yetiştiricilik uygulamalarına dikkat edilmelidir.
- Taban suyu yüksek alanlarda yetiştiricilik yapılmamalıdır. Damla sulama sistemi
tercih edilmelidir.

 TARIMSAL İLAÇLARLA MÜCADELESİ

Toprak ilaçlaması veya fidelerin daldırması şeklinde yapılmalıdır.

 TARIM İLAÇLARI VE İLAÇLAMA ZAMANI

Dikimden önce toprak uygulaması veya fidelerin ilaçlanması şeklinde
yapılmalıdır.