MAKALELER / GRESLER...FORMÜLLERİ..ÜRETİM TEKNİKLERİ..ÖZELLİKLERİ..
GRES YAĞLARI VE ÖZELLİKLERİ
Gres Yağı, sıvı yağlara göre daha yüksek akmazlığa sahip , orijinalinde kalsiyum, sodyum ya da lityum sabun jelinin mineral yağlarla emülsiyon halinde olduğu bir yağlayıcı çeşididir.
Gres, akışkan bir yağ ile kalınlaştırıcı (viskoziteyi artırıcı) bir maddenin katı ile yarı akışkan arasında yapı değişikliği gösterdiği bir yağdır. Gres yağlarında akışkan kısım genellikle petrol esaslı mineral bir yağ veya sentetik bir akışkan olup,kalınlaştırıcı kısım ise metalik bir sabundur.
Gres yağı,özellikle mekanik aksamların rahatça işleyebilmesi ve aşınmanın önlenmesi için endüstrilerde kullanılmaktadır.Diğer yağlara oranla kullanım açısından en önemli avantajları; uygulandıktan sonra yoğunluğu nedeniyle, akmayan,damlamayan bir yapıya sahiptir.Gresin bu özellikleri flotasyon işlemleri ile kolaylıkla ayrılmasında bir avantaj olmakla beraber, atıksuların borularda naklini,onların biyolojik arıtma ünitelerinde parçalanmasını ve alıcı sulara verilmesini karışık ve zor bir işlem haline sokar.
Sabunla karıştırılmasının nedeni viskozitesinin artırılmasıdır. Değişik sabun türleri kullanılarak gres yağının ısıya dayanıklılığı da belirlenebilir.
Genel Olarak Greslerin Bileşiminde Neler Vardır?
- Baz Yağı
- Kalınlaştırıcılar
- Katkılar
Basitçe Anlatılacak Olursa Gres Üretimi Nasıl Olur?
Baz yağı ve Hidroskit / Asit’in karışımı sonucu oluşan sabunlaşmanın, karıştırıcı ve ısıtma işlemi ile birlikte katkıların da eklenmesiyle ortaya çıkan ürünün homojenizasyon ve hava alma işlemlerinden sonra elde edilmesiyle gres yağı imal edilir.
Gres Yağında Kullanılan Standart Sabun Kalınlaştırıcıların Özellikleri Nelerdir?
| Tip | Avantajları; | Dezavantajları |
| Lityum Sabun | · 80/90 °C’ ye kadar suya dayanır | · Buhara dayanmaz |
| · 120 °C’ ye kadar kullanılır | · Yüksek sıcaklıklar için uygun değildir | |
| · Korozyon önleme özelliği iyidir | ||
| · Çalışma direnci iyidir | ||
| Baryum Sabun | · Suya dayanıklıdır | · Üretimi zordur |
| · ~ 100 °C’ ye kullanılır | · Pahalıdır | |
| · Korozyon önleme özelliği iyidir | · Düşük sıcaklıklarda davranışı zayıftır | |
| · Yağ seperasyonu düşüktür | ||
| Kalsiyum sabun | · Düşük sıcaklıklarda yumuşak kalır | · 60 °C’ ye kadar kullanılabilir |
| · Suya dayanımı iyidir | · Damlama noktası ~ 100 °C | |
| · Düşük sıcaklıklardaki davranışı iyidir | · Korozyon koruma özelliği iyi değildir | |
| · Tutunma özelliği iyidir | ||
| Sodyum sabun | · İpliksi yapılıdır | · Suya dayanımı yoktur |
| · Damlama noktası ~ 200 °C | · Sadece ~ 80/100 °C ‘ e kadar kullanılır | |
| · Ucuzdur | · Korozyon koruma özelliği zayıftır | |
| Alüminyum sabun | · Sodyum sabunlarda daha iyi suya dayanırlar | · Kademeli olarak suda çözülür |
| · 100 °C’ ye kadar kullanılır | · Düşük dayanıklılığı düşüktür |
Gres Yağı Kompleks Sabun Kalınlaştırıcıların Özellikleri Nelerdir?
| Tip | Avantajları | Dezavantajları |
| Lityum kompleks sabun | · 150 °C’ ye kadar dayanıklır | · Üretimi zordur |
| · Damlama noktası > 260 °C | ||
| · Suya dayanımı iyidir | ||
| · Düşük sıcaklıklardaki davranışı iyidir | ||
| Sodyum kompleks sabun | · 160/180 °C’ ye kadar dayanıklıdır | · Buhara dayanmaz |
| · 90 °C’ ye kadar suya dayanıklıdır | ||
| · Yağ ayrışması düşüktür | ||
| · Tutunma özelliği iyidir | ||
| · Korozyon önleme özelliği iyidir | ||
| Alüminyum Kompleks Sabun | · ~160 °C’ye kadar kullanılır | · Su ile hidrolize olur |
| · pompalanabilme kabiliyeti iyidir | · Yağ ayrışması kötüdür | |
| · Tutuculuğu iyidir | · Çalışma dayanımı iyi değildir | |
| · Gıda sertifikalı gres için uygundur | · Sınırlı süre depolanabilir | |
| · Ucuzdur |
Gres Yağı Sabunsuz Karıştırıcıların Özellikleri Nelerdir?
| Tip | Avantajları | Dezavantajları |
| Bentonit | · Damlamaz | · diğer greslerle karışmazlar |
| · ~160 °C’ye kadar kullanılır | · çalışma direnci düşüktür | |
| · düşük sıcaklıklara uygundur | · yüksek ve orta devirlere uygun değildir | |
| · sıcaklık karşısında kıvamı değişmez | · korozyon koruyuculuğu zayıftır | |
| · suya dayanımı iyidir, asitlere ve alkali solüsyonlara dayanıklıdır | · tuz testinde başarılı değildir | |
| · gıda sertifikalı gres üretimine uygundur | ||
| Jel (aerosil) | · damlamaz | · çalışma direnci düşüktür |
| · ısıtıldığı zaman metal sabun greslerden daha az yumuşar | · kalınlaştırıcı miktarı yüksektir | |
| · diğer greslerle karışmazlar | ||
| · yüksek ve orta devirlere uygun değildir |
Greslerin Çeşitlerinin Pazar Payları Nedir?
Gres Yağları Pazar Payı Oranları
Greslerin Karışabilirliği Nasıldır? Hangi Gresler Hangileriyle Karışabilir?
| Metal soap | Complex soap | Non-metal soap | ||||||||||
| lubricating greases | lubricating greases | lubricating greases | ||||||||||
| Al | Ca | Li | Na | Al C | Ba C | Ca C | Li C | Na C | Bentonite | Polyurea | PTFE | |
| Al | · | + | · | + | +- | + | + | +- | - | - | + | |
| Ca | · | + | + | + | + | + | · | + | + | + | + | |
| Li | + | + | - | + | + | + | + | - | - | - | + | |
| Na | · | + | - | + | + | · | · | + | - | + | + | |
| Al C | + | + | + | + | + | +- | + | +- | - | - | + | |
| Ba C | +- | + | + | + | + | +- | +- | + | + | - | + | |
| Ca C | + | + | + | · | +- | +- | + | + | +- | + | + | |
| Li C | + | · | + | · | + | +- | + | +- | + | +- | + | |
| Na C | +- | + | - | + | +- | + | + | +- | - | + | + | |
| Bentonite | - | + | - | - | - | + | +- | + | - | + | + | |
| Polyurea | - | + | - | + | - | - | + | +- | + | + | + | |
| PTFE | + | + | + | + | + | + | + | + | + | + | + | |
Gres Yağlarının Değişiminde Nelere Dikkat Edilmelidir?
- Karışabilirlik test edilmeli.
- Eğer mümkünse sistem tamamiyle temizlenmeli ve ondan sonra yeni gres ile yağlanmalı.
- Eğer temizlemek mümkün değil ise yeni gres sistemden çıkana kadar ilave edilmelidir.
- Kısa bir çalışma aaralığından sonra tekrar yağlanmalıdır.
- Merkezi yağlama sistemleri kural olarak genelde temizlenmelidir.
Gres Yağları İle İlgili Teknik Terimlerin Anlamları
Gres Yağı Damlama Noktası Testi
Damlama Noktası nedir?
Damlama noktası, gresin ısı dayanımının göstergesidir.
Damlama Noktası Testi Niçin Yapılır?
Gresin katıdan sıvı faza geçtiği en düşük sıcaklığı bulmak için yapılır.
Gres Yağı Penetrasyon Değeri Ne Demektir?
Bir yağlama gresinin penetrasyon değeri (milimetrenin onda biri) standart bir koninin belirlenmiş zaman ve sıcaklık şartları altında bir gres numunesi içerisine dalma miktarıdır.
Penetrasyon Testi Niçin Yapılır?
Gres kıvamının ölçüsünü tespit etmek için yapılır. Gresin sertlik ve yumuşaklığını gösterir.
İşlenmemiş Penetrasyon Nedir?
İşlenmemiş penetrasyon üzerinde işlem yapılmamış bir gres numunesinin penetrasyon değeridir. Bu test 25 °C de yapılır.
İşlenmiş Penetrasyon Nedir?
İşlenmiş penetrasyon değeri standart bir gres çalıştırıcısında 60 çift darbeden sonra ölçülen değerdir. Bu test de 25 °C de yapılır.
2. Gres Yağı Penetrasyon Testi
-
1. Gres Yağı Penetrasyon Testi
Gresler İçin NLGI Dereceleri (DIN 51 818) Nelerdir? NLGI Dereceleri Ne Demektir?
| NLGI | İşlenmiş Penetrasyon (mm nin onda biri) | Uygulamalar |
| 000 | 445 to 475 | Merkezi yağlama sistemleri |
| 00 | 400 to 430 Akışkan gresler | Dişli kutusu yağlamaları |
| 0 | 355 to 385 | |
| 1 | 310 to 340 | Kaymalı yataklar |
| 2 | 265 to 295 Yumuşak gresler | Rulmanlar |
| 3 | 220 to 250 | Su pompaları |
| 4 | 175 to 205 | |
| 5 | 130 to 160 Sert gresler | Sızdızmazlık gresleri |
| 6 | 85 to 115 | Blok gresleri |
Greslerin Tanımlama Kodları Nelerdir? Gres Tanımlama Kodları Ne Anlama Gelir?
K: Rulmanlı,kaymalı ve muylu yatak gresi
G: Kapalı sistem dişli gresi
OG: Açık sistem dişli gresi(bitum içermeyen)
M: Sızdırmazlık ve muylu yatak gresi
Ek Numaraların Anlamları;
| Ek Numaralar | Düşük çalışma sıcaklığı |
| -10 | -10°C |
| -20 | -20°C |
| -30 | -30°C |
| -40 | -40°C |
| -50 | -50°C |
| -60 | -60°C |
Greslerin Mekanik ve Dinamik Tesleri Nelerdir? Gres Testlerinde Kullanılan Ekipmanlar ve Amçları Nelerdir?
| Test ekipmanı | Testin amacı |
| SKF-Emcor testi | Greslerin korozyon koruma özelliklerinin tespiti |
| Tannert kayma indikatörü | Kayma ve tutunma özelliğinin tespiti |
| Su ile yıkama testi | Greslerin suya dayanımlarının tespiti |
| Sürtünme/aşınma test ekipmanları: | Greslerin yük taşıma kapasitelerinin ve sürtünme/aşınma davranışlarının tespiti |
| - VKA | |
| - Almen Wieland | |
| - Timken | |
| - Reichert sürtünme aşınma test ekipmanı | |
| Osilasyon sürtünme ve aşınma test ekipmanı | Sabit yük ve osilasyon aşınma ile tribo-korozyona karşı greslerin davranışları |
| Shell-Roller | Greslerin kıvam değişikliğinin tespiti |
| Rulman gres test ekipmanları: | |
| - FAG FE 9 | Rulman greslerinin çalışma ömrü ve yüksek servis sıcaklıklarının tespiti |
| - SKF ROF | |
| - FAG FE 8 | Yüksek yüklenmiş rulmanların gres testleri |
| - SNR FEB 2 | Osilasyon hareketine maruz bırakılmış rulmanlar greslerinin aşınmaya karşı davranışları |
Rulman Arıza Nedenleri ve Oranları
Rulman Arıza Nedenleri ve Oranları (Pasta Grafiği)
- Yanlış gres seçimi ve kullanımı.
- Farklı greslerin karışması.
- Gresin kirlilikleri.
- Yatakta gres kaybı.
- Yetersiz yağlama / aşırı yağlama.
SOLVER KİMYA
