MAKALELER / HİPO İLEKİMYASAL SİLAHLARDAN KORUNMA
ÇAMAŞIR SUYU İLE KİMYASAL SİLAHLARDAN KORUNMA:
Çamaşır suyunun diğer bir ilginç kullanım yeri de kimyasal savaşların zararlı etkilerinden korunmaktır. Kimyasal savaşı kısaca, "kimyasal özelliklerinden dolayı öldürücü, yaralayıcı, tahriş edici, ve aynı zamanda yangın çıkartıcı, insanlara, bitki ve metallere etkisi olan katı, sıvı ve gaz halindeki maddelerle yapılan savaş" şeklinde tanımlayabiliriz.
Katı, sıvı, gaz ve aerosol halinde; püskürtücü aletler, helikopter veya uçaklarla taşınan sprey tankları ile, top-roket veya füze mermileri ile, mayın el ve uçak bombaları ile dağıtılır ve yayılırlar. Yapımlarının kolay ve ucuz olması, tesir alanlarının çok geniş olması, tesis ve malzemeyi tahrip etmeden öldürücü olması en önemli özelliklerindendir.
Kimyasal savaş uyarısı yapıldığında evlerimizde ve sığınılan yerlerde alınması gerekli önlemlerden biri de kapatılmış pencere ve kapı aralıklarının, sulandırılmış çamaşır suyuna batırılmış bez, battaniye vb malzeme ile örtülmesidir.
Sızıntı olduğu düşünülen bölge sulandırılmış çamaşır suyu ile, daha sonra da sabunlu su ile yıkanmalıdır.
Kirlenmiş giysiler, çamaşır suyu, bol su ve sabunla temizlenmeli ya da çift kat poşete sarılıp atılmalıdır.
Çamaşırları temizlemek ve beyazlatmak amacıyla kullanılan ve alkali hipoklorit halinde aktif klorü ve bazende sodyum perboratı ihtiva eden solüsyonlar olarak tanımlayabileceğimiz çamaşır sularının üretimi Sağlık Bakanlığının* iznine tabi olmayıp, Gıda Maddelerinin ve İnsan Sağlığını İlgilendiren Eşya ve Levazımın Hususi Vasıflarını Gösteren Tüzükğün 650-654 üncü madde hükümleri ve standardı (TS 5682) gereğince üretilip yine bu hükümlere uygunluğu aranmaktadır.
Buharlaşarak solunum havasına karışabilen hipoklorit solunum yollarında son derece kuvvetli irritan (tahriş edici) etkinliğe sahip maddelerden birisidir. Bunun yanısıra "Çamaşır suyu gözler ve deri için de tahriş edicidir, koroziftir ve kezzap, tuz ruhu gibi asitli maddelerle karıştırılması zehirli gaz çıkışına yol açar." Bu gibi zararlı etkilerinden tüketicinin korunması amacıyla, Sağlık Bakanlığınca tespit edilen ve aşağıda yer alan uyarıların üreticiler tarafından ambalaj/etiketleri üzerine yazılması zorunlu hale getirilmiştir.
DİKKAT: Gözler ve deri için tahriş edicidir. Temas halinde bol su ile yıkayınız. İçildiği takdirde zehirlidir. Derhal doktora başvurunuz. Kapalı yerlerde uzun süre solumayınız. Kezzap, tuz ruhu gibi asitli maddelerle karıştırılması zehirli gaz çıkışına yol açar. Çocuklardan uzak tutunuz. Parfüm katılmış olması yukarıdaki zarar ve tehlikeleri kesinlikle önlemez.
Çamaşır suyu standardında ise etiket/ambalajı üzerinde kullanılmıyla ilgili olarak "yün, ipek, rejenere selüloz (suni ipek) ve deri üzerinde kullanmayınız." ifadesinin yazılması gerektiği de belirtilmektedir.
TUZ RUHU *İçinde en az* %18 Hidroklorik asit ihtiva eden renksiz veya açık sarı solüsyon olarak tanımlayabileceğimiz tuz ruhunun üretimi 13.2.1995 tarih ve 1596 sayılı SAĞLIK Bakanlığı genelgesi gereğince izne tabidir.
Hidroklorik asit ihtiva etmesi nedeniyle cilt, göz, solunum yolları üzerinde olumsuz etkiye sahip olması nedeniyle tuz ruhu üreticileri etiket/ambalaj üzerine firma adı, adresi, tarihi, seri numarası ile kullanıma ait tavsiyelerin yanında aşağıdaki belirtilen uyarıları da yazmak zorundadırlar.
Çocuklardan uzak tutulmaladır. Cilt ve göz ile temas ettirilmemelidir. Orjinal ambalaj (cam, plastik) içinde iken su ile seyreltme yapılmamalıdır. Kullanım sırasında uzun süreli solunmasından kaçınılmalıdır.
Yanıcı ve parlayıcı maddelerden* uzak tutulmalıdır. Ayrıca TS 883 Tuz ruhu standardında da, cam veya polietilen kaplar içinde piyasaya arzedilen Hidroklorik asitin ambalajları üzerinde kırmızı renkli olarak "DİKKAT-HİDROKLORİKASİT, TEHLİKELİ VE YAKICI MADDE" ifadesinin yer alması gerektiği belirtilmektedir.
Özellikle, toplumumuzda yaygın olarak tuz ruhu ve çamaşır suyu birlikte temizlik amaçlı kullanılmakta olup, bu iki mamülün karışması zehirli gaz çıkışına sebep olmakta ve kikşilerin zehirlenmesine yol açmaktadır.
Ayrıca bu mamüllerden herhangi birinin yanlışlıkla içilmesi halinde zehirlenmelere karşı derhal doktora başvurulması ve bu tür kazalardan korunması amacıyla özellikle çocukların erişemeyecekleri yerlerde muhafaza edilmeleri gerekmektedir.
SOLVER KİMYA