LASTİKLERİNİN KAUÇUĞA DÖNÜŞTÜRÜLMESİ | SOLVER KİMYA - KİMYA ANSİKLOPEDİSİ - İMALAT ANSİKLOPEDİLERİ - KİMYA MAKALELERİ


MAKALELER / LASTİKLERİNİN KAUÇUĞA DÖNÜŞTÜRÜLMESİ

 

OTO LASTİKLERİNİN KAUÇUK GRANÜLE DÖNÜŞTÜRÜLMESİ

Kullanılmış lastiklerin en çevresel kullanım yolu tekrar kaplama olsa da,

lastikler hurda haline

geldiğinde atılmaları gerekir. Sonuçta, lastiklerin uygun bir yönetim sistemi ile bertarafedilmesi zorunludur. Bir alternatif, di

ğer prosesler için lastiklerin parçalanarak kauçuk

kırpıntısı haline getirilmesidir.

Bu işlem çeşitli parçalama makinalarının kullanımı ile sağlanır.

Parçalama sistemleri, özel amaca göre granül boyutu seçimini sağlar.

 Lastik kırpıntıları ve

parçaları paspas, endüstriyel proses filtresi ve boiler kazanları için

yakıt materyali olarak

kullanılır. Parçalama aynı zamanda tüm lastiğin öğütme ve granüle

etme işlemleri için ilk adım olabilir. Yakıt ilaveleri veya benzer uygulamalar çoğu

 parçaları tüketir.

Nitrojenle parçalama metodu

Soğukta lastiklerin parçalanması, pek fazla yaygın olmayan bir metottur.

Soğuk lastik parçaları, 1000 C’de azotun ilavesiyle kolay kırılgan hale getirilerek üretilir

 ve daha sonra çekiçli değirmenle ezilerek lastik içindeki kauçuk, tekstil ve çelik

parçalanır. Azot ilavesi pahalıdır ve üretilen her 1 kg. parçalanmış kauçuk için 0.51 kg.

 azot gerekmektedir. Bu proses değerli materyallerin yapımında kullanılabilecek

yüzeyi düzgün parça kauçuk üretir.

Parçalanmış lastiklerin kullanım alanları:

Kauçuk parçaları yeni lastik üretiminde, ayakkabı tabanı

yapımında, poliüretan köpük üretiminde, tren ve trafik

araçlarından gelen gürültünün önlenmesi için panelüretiminde, ekipman ve makinalar

ın yağmur ve kara

karşı oluşabilecek mekanik hatalardan korunmasında,yol yap

ımı, set ve hendek yapımında, spor alanları,

oyun alanları, liman yapımında kullanılabilir.

OTO LASTİKLERİNDE TERMİK DEĞERLENDİRME

Lastiğin 25.00030.000 kJ/kg enerji değeri vardır ve bu

kaliteli bir kömüre eşdeğerdir. Sonuç olarak, atıklastiklerin termik de

ğerlendirilmesi depolamaya oranla daha fazla tercih edilir. Bazı işletmelerdeki yakma

ünitelerinde lastikler bütün olarak veya parçalanmış

olarak yakılırlar. Lastiklerin yakıta dönüşümünün

ekonomikliği, lastiğin tekrar rafine edilmesinden önceyakma tesisine kar

ıştırılmasına bağlıdır.

Lastikleri bütün olarak yakan işletmeler parçalanmışş

ekilde yakan işletmelere göre daha ekonomiktir. Çünkü

daha fazla lastik doldurabilir veya para ödemek

zorundaysa daha az ödeyecektir. Diğer bir ekonomik

ayrım ise yakma tesisinin lastiği çelik telle birlikte

veya bu teller giderilmiş şekilde kabulüne bağlıdır.

Parçalama işlemindeki akım, daha küçük parçalar ve yakıta dönüşüm için tel ve

kablolardan ayırmak için ızgaradan geçirilmiş ve ayrılmış üniform

parçalar elde etmektir.

Çimento ocağı: Avrupa, Kanada, Japonya ve Amerika’daki birçok işletmede

bütün veya parçalanmış lastiklerin yakıt olarak kullanımı ile ilgili kayıtlar mevcuttur.

 Çimento üretimi için 26000 F sıcaklık gereklidir. Aynı zamanda çimento ocakları

coğrafik koşullarından dolayı da kullanım için uygundur. Çünkü hem ocaklar hem de

lastik istifleri, merkezi yerleşimden uzaktır.

Isı ve güç jeneratörleri: Elektrik üretiminde kullanma,

eski lastiklerin değerlendirilmesi için

diğer bir olasılıktır. Almanya’daki bir tesiste yılda yaklaşık olarak 50.000 ton lastik

 yakılıyor ve merkezi ısınma, proses buharı ve civardaki konut ve endüstri için elektrik

üretiliyor. Lastikler 13000 C’de yakılır ve yanma prosesi sonucu olarak curüf, çinko

içeriği fazla olan toz ve kireçtaşı

oluşur. Bunlara da geri kazanım ve tekrar kullanma için ilave işlemler uygulanır.

Hammaddesel değerlendirme

Piroliz de eski lastiklerin yakıta çevrimi için kullanılan metotlardan biridir.

Teknik olarak, piroliz ısı ile organik kimyasal bağların kırılması prosesidir.

 Lastikler ele alındığında, yani

lastikler piroliz sonucu karbon siyahı, gaz, çelik ve yağa dönüşür

ve daha sonra bunlar eritilir.

Farklı miktarlardaki her ürün için piroliz ve eritme için farklı bir proses tanımlanır.

Sıcaklık arttığında, daha fazla gaz üretilir. Sıcaklık azaldığında,

yağ geri kazanılan ilk yakıt olur.Piroliz işleminin gerçekleşmesi için, lastikler 50011000 F arasında ısıtılmalıdır.

(Kearney,1990)

Hurda Lastik Yönetim Konseyi’ne göre (Scrap Tire Management Council)

ortalama bir lastik 4 litre yağ, 3 kg. karbon siyahı, 1.5 kg gaz ve 1 kg. çelik ve kül

üretir. Elde edilen yağ ve gaz düşük kaliteli yakıt olarak satılır ve kazanlar ve diğer

işletmeler için uygundur. İkincil eriticiler ve dökümhanelerde çelik geri kazanılır.

Lastiğin pirolizi sonucu elde edilen ürünler (%)

Solventler 3

Ağır yağlar 1

Orta yağlar 2Hafif ya

ğlar 20

Çelik 12

Piroliz prosesi için

yakıt 12

Fazla gaz 13

Kurum 37

                                                                                SOLVER KİMYA