MAKALELER / LİF BOYAMA, BOYAMA VE BASKI, BOYAMA VE BASKI TEKNİKLERİ
BOYAMA VE BASKI TEKNİKLERİ
MERDANE İLE BOYAMA TEKNİKLERİ
BOYAMA VE BASKI
LİF BOYAMA
Beyazlatma başka bir nedenle de gereklidir. Böylece liflerden doğal yağlar, mumlar çıkarılmış olur. Bu durumda lifler renkli boyaları daha kolaylıkla alırlar. Çivit, kızıl kök boya gibi bitkilerden çıkarılan, kırmız gibi böceklerden elde edilen boya maddeleri uzun bir zamandan beri dokumaların boyanmasında kullanılmaktadır. Yalnız, böyle doğal boyaların çeşidi azdır. Bu gün kullanılan boyaların çoğu sentetiktir. Kömür katranında bulunan “anilin” maddesinden çok çeşitli renkler, gerçekten gökkuşağının her tonunda boyalar elde edilmektedir. Sentetik boyalar doğal olanlardan daha parlak, daha ucuzdur. Bunlar “sabit”tir; güneşte solmaz, yıkama, terleme yüzünden rengini atmaz.
Her tür lif için farklı bir boyama işlemi gereklidir. Pamuğa uygun olan bir boya yün için uygun olmayabilir. Bazan boyanın etkisini göstermesi için “sabitleştirici” bir madde katılır. Doğal lifler emdikleri su ile kolayca boyanırlar. Sentetik lifleri boyamak zordur, çünkü bunlar su emmezler. Bazan sentetikler daha başlangıçta, katı, plastiğe benzer hallerindeyken boyanırlar. Onun için de teller oluşturuldukları zaman renkli olurlar. Bu işlem “lif boyama” diye tanımlanır.
“Baskı” (basma) işlemiyle kumaşların üstüne güzel renkli desenler yapılabilir. Bu desenlerin yapılması için kumaş tamamiyle boyanmaz, sade-’ ce bunun yüzeyi boyayla kaplanır Baskı (emprime) yapılmış bir kumaşın tersine, baktığınız zaman renklerin yüzündekinden daha hafif olduğunu görürsünüz. Baskı için kullanılan boyalar kumaşı boyama işleminde kullanılanların aynıdır. Yalnız, bu boyalar kumaşa eriyik değil, macun ~ halinde uygulanır. Baskının iki temel yöntemi “merdaneyle baskı”, “ipek kumaşla baskı”dır.
YAPI KİMYASALLARI ANSİKLOPEDİLERİ
SOLVER KİMYA
