SENTETİK LİFLER | SOLVER KİMYA - KİMYA ANSİKLOPEDİSİ - İMALAT ANSİKLOPEDİLERİ - KİMYA MAKALELERİ


MAKALELER / SENTETİK LİFLER

POLİAMİD, POLİMERİZASYON, POLİ ESTER, NOYLON,

 SENTETİK LİFLER

İnsanların ürettiği bir başka tür iplik de “sen-tetik’leri içerir. Sentetik lifler hiçbir doğal mal­zemeden elde edilmez. Bunlar tamamiyle kimya­sal maddelerden üretilirler. İlk ve en ünlü sentetik lif “naylon”dur. Bu, çamaşırdan halılara, paraşütlere kadar her türlü tekstil ürününde kulla­ndır. Naylon da, bütün öbür sentetikler de plas­tik türleridir. Bunlar çekilerek uzun lifler haline sokulabilirler. “Polimerizasyon” denilen bir işlemle üretilirler.
Naylon “poliamid” liflere verilmiş olan bir addır. Çok kullanılan sentetiklerin arasında “poli-ester’îer, “akrilik”ler de vardır. Bunlar ticari ad­larıyla daha iyi bilinirler. Terilen, Dakron, Fort-rel hep poliesterdir. Akrilan, Kortel, Daynel, Or­lon ise akriliktir.
Polimerlerden lifler, değişik yöntemlerle üre­tilir. Naylon ve poliester lifler “eritme eğirme­si” ile yapılır. Polimer eritilir, sonra eğirme başlı­ğındaki küçücük deliklerden püskürtülür. Oluşan uzun teller hava akımında çabucak katılaşır. Bun­lar toplanarak bir tek iplik haline getirilir, makaralara sarılır. Daha sonra iplik, çok sağlam­laşması için, çekilir, ya da gerilir. Bu, naylon için soğuk, poliesterler için sıcak olarak uygulanır.
Akrilikler eritme e girmesiyle lifler haline so* kulamazlar, çünkü bunlar ısıtıldıkları zaman ayrı­lırlar. Bunların önce bir sıvıda eritilmeleri, sonra eriyik halinde eğirme kafasının deliklerinden püs-kürtülmeleri gerekir. Lifler ya havaya püskürtü­lerek kuru eğirme şeklinde üretilirler, ya da (ra-yonda olduğu gibi) bir eriyiğe püskürtülerek ıs­lak eğirme yöntemiyle oluşturulurlar. Bu, o mad-, deleri eritmek için başlangıçta kullanılan sıvıya bağlıdır.
Sentetik liflerden elde edilen iplikler doku­mada doğrudan doğruya kullanılabilirlerse de, çoğu zaman, parçalara ayrılarak temel lifler ha­line getirilir, sonra eğrilir. Bunlar “temel lifler” halindeyken, başka sentetik, ya da doğal lif­lerle kanştırüabilirler.
Sentetik lifler doğal liflerden de, rayondan da çok sağlamdırlar. Böceklerin verebilecekleri zararlara karşı dayanıklıdırlar. Çürümezler, suyu da emmezler. Onun için de yıkanması kolay, askıya asılarak kurutulan, ütülenmeyen dış giysi­ler yapılmasına uygundurlar. Sentetik lifler doğal olarak buruşmazlar da
Sentetikler çeşitli dokumalarda yaygın bir şekilde kullanılırlar. Saf hallerinde birbirlerine benzerler ama, aralarında önemli farklar vardır, örneğin, naylon esnektir; onun için de, çorap, çamaşır gibi, vücuda iyi oturan eşyaların yapıl­masına uygundur. Poliesterler gerilip uzamazlar. Bu yüzden de bunlardan yapılan kumaşlar biçim­lerini korurlar.


 

YAPI KİMYASALLARI ANSİKLOPEDİLERİ

İÇERİKLERİ


YAPI KİMYASALLARI  ANSİKLOPEDİSİ -1YAPI KİMYASALLARI  ANSİKLOPEDİSİ -2



SİPARİŞ VER



YAPI KİMYASALLARI ANSİKLOPEDİLERİ

VİDEOLARI










SOLVER KİMYA