KARBON TETRAKLORÜR (TETRAKLOR METANI)
Bu maddeye maruz kalmak sağlık için önemli bir tehlike teşkil eder. Öldürücü narkotik zehirlenme nadir olmasına rağmen 1000 ppm konsantrasyona tek bir maruz kalış neticesinde ciddi zehirlenme semptomları görülebilir.
Karaciğer üzerindeki etkisi daha kesin olmasına ramen karbon tetraklorürün tesirleri kloroformunkine benzer. Kilo kaybetme, sarılık, siroz, böbrek ve karaciğer bozukluğu, nefrit ve anuria da dahil olmak üzere 50 ppm’e devamlı maruz kalma neticesi meydana gelebilir.
ETİLEN DİKLORÜR (1.2-DİKLOR ETAN)
3000 ppm’e 60 dakika maruz kalmak öldürücüdür. Zehirlenme semptomları geniş ölçüde merkezi sinir sistemi bozulması ve gastro intestinal arızalarla alakalıdır.
Etkileri CCI4 ile mukayese edilen maruz kalmalara kıyasla daha zayıf olmasına rağmen öldürücü olmayan konsantrasyonları böbrek, karaciğer, ve böbrek üstü bezlerinde yaralar meydana getirebilir. Etilen diklorür deri tarafından absorbe edilebilir. Uzatılmış deri temasları ciddi tahrişlere sebep olur.
METİL KLOROFORM (1,1,1, TRİKLOR METAN)
Klorlanmış alifatik hidrokarbon grubunun en az zehirli olanıdır. 900 ppm buhara maruz kalan insanlar geçici hafif tahrişlere uğrarlar. 1700 ppm’in üzerinde sarhoşluk alametleri görülmüştür. 350 ppm’in altındaki konsantrasyonlarda hiçbir fizyolojik etki görülmemiştir. İnsanlar için öldürücü konsantrasyon 50000 ppm’in üzerindedir.
Tekrarlanan maruz kalışlar neticesinde ağır etkiler olmaksızın önemli organ hasarları meydana gelmesi mümkün değildir. Sıvının deri ile tekrarlanılan temasları neticesinde solventlerin tahriş etkisine göre ikinci derecede kalan hafif tahrişler meydana gelir.
ASETİLEN TERAKLORÜR (1,1,2,2, TETRAKLOR ETAN)
Klorlanmış alifatik hidrokarbonların en tehlikeli derecede zehirli olanı olarak kabul edilir. Kuvvetli bir narkotiktir. Çok derin metabolik yaralara sebep olur.
Zehirlenme semptomları sarılık ve kan zehirlenmesini de kapsar. Etkilenen ana organlar: böbrek, karaciğer ve ciğerlerdir. Bir deri tahriş edicidir ve ciddi permatitis’e sebep olabilir. Öldürücü konsantrasyon kısa zaman maruz kalmalar için 3000 ppm olarak hesaplanmıştır.
PENTAKLORETAN
Dikkate değer etkin bir narkotik zehirdir. Gözler ve üst solunum yolları için ciddi bir şekilde tahriş edicidir. Karaciğer üzerinde tetraklor etana benzer özel bir etkisi vardır. Pentaklor etan seyrek bir şekilde kullanılır ve insanlar üzerinde hiçbir etkisi kaydedilmemiştir.
TRİKLOR ETİLEN
Bu madde dikkate değer etkinlikte bir narkotik maddedir.Ciddi bir şekilde ve uzun bir zaman maruz kalınırsa solunum güçlükleri neticesinde ölüm meydana gelir.
Trikloro etilenin böbrek veya karaciğerler üzerinde belli bir kronik etkisinin olduğuna dair çok az delil olmasına rağmen uzun zaman maruz kalındığı taktirde muhtemelen “ventricular arrythmia” nın sebep olduğu ölüm olayları görülür. Tekrar edilen sıvı temasları neticesinde dermatitis görülür. Gönüllü alışkanlıkları rapor edilmiştir.
TETRAKLOR ETİLEN
Kronik etkileri böbrek ve karaciğer hasarlarıyla neticelenmesine rağmen birinci dereceden tehlikesi narkotik etkisi nedeniyledir.
Endüstriyel alifatik klorlanmış hidrokarbonlar arasında en az zehirli olarak kabul edilir. Devamlı ve tekrarlanılan bir şekilde 100 ppm tetraklor etilene maruz kalan insanlarda subjektif semptomlar görülmüştür.
KETONLAR
Bütün olarak ketonların endüstride kullanılmasının tehlikesi büyük değildir. Bir dereceye kadar narkotiktirler. Yüksek konsantrasyonları ciddi tahrişlere neden olması bakımından bu etkisi bir narkozlama öncesi ikazı rolü oynar.
Tekrarlanılan maruz kalmalarda çok görülen semptomlar baş ağrısı, uyuşukluk ve bulantıdır.
ASETON
Endüstriyel organik solventlerin en az tehlikeli olanıdır. Teneffüs edilme tehlikesi yok denilebilecek kadardır. Bu nedenle narkotik etkiler sadece yüksek konsantrasyonlarda görülür. 2000 ppm’e tekrarlanılan maruz kalmalar etkisizdir.
METİL ETİL KETON
100 ppm’de boğazın ve 200 ppm’de gözlerin hafif tahriş olduğu görülmüştür. 300 ppm’in üzerindeki konsantrasyonlar baş ağrısı ve bulantıya sebep olur. Metil etil ketonun endüstride kullanılması nedeniyle hiçbir ciddi organ hasarı ve ciddi narkotik etkiler kaydedilmemiştir.
MESİTYL OKSİT
Hiçbir ciddi etki olmaksızın tolere edilebilecek max. Buhar konsantrasyonu 60 dakika için 1000 ppm’dir. Böbrek ve ciğerlerde yaralara sebep olur. Tahriş edici ikaz özellikleri hariç bırakılmadığı taktirde teneffüs edilmesinden dolayı hiçbir tehlike görülmez.
Tahrişlere neden olan en düşük konsantrasyon 25 ppm’dir. Alışkanlık halindeki veya devamlı deri temasları sıvı mesityl oksitin dermatitis’e sebep olmasına imkan verir.
ISOPHORONE
10 ppm’lik buharı gözleri, burnu ve boğazı tahriş eder. 840 ppm’e 4 saat maruz kalma neticesinde korneal opasiti meydana gelir. Ölüm ya da narkozlanma veya ciğer tahrişi neticesinde meydana gelir.
SİKLOHEKSANON
75 ppm’de gözlerin, burnun ve boğazın tahrişi görülür. 300 ppm’e tekrar maruz kalmalarda hafif karaciğer ve böbrek hasarları görülür. Deri temasının tekrar edilmesi dermatitise neden olabilir.
GLİKOL TÜREVLERİ
ETİLEN GLİKOL MONOMETİL ETER (METİL CELLOSOLVE)
800 ppm’e tekrar maruz kalmalarda solunum yolu ve ciğerlerin tahrişi ve ciddi karaciğer hasarları meydana gelir. Bu madde deri tarafından hemen absorbe edilir ve sistematik zehirlenme de meydana gelir.
Madde prensip olarak karaciğer, beyin ve kan üzerine etki eder. Maddenin yüksek derecede toksik kabul edilmesinde küçük tereddütler vardır.
ETİLEN GLİKOL MONOETİL ETER (ETİL CELLOSOLVE)
Hayvanlar üzerinde yapılan deneyler bu maddenin tekabul eden metil eterden belirli bir şekilde daha az toksik olduğunu göstermiştir. Endüstriyel kullanmada bazı etkilerin görülmemesi de bu neticeyi kuvvetlendirir.
ETİLEN GLİKOL MONOBÜTİL ETER (BUTYL CELLOSOLVE)
300 ppm ve daha yukarı konsantrasyonlara maruz kalmadan sonra muhtemelen solunum ve göz tahrişleri, narkozlanma ve karaciğer, böbrek hasarları meydana gelebilir. Fazla maruz kalma neticesinde insanlarda görülen anormallik işaretlerinden birincisi ürede hemoglobin ifrazatıyla beraber bozuk bir kan tablosu görülmesidir.
Erythrocytes ve haematuria sebebiyle ölüm daha ziyade ağır bir şekilde maruz kalmalar neticesi görülür. Haemolytic etkisi sebebiyle deri tarafından absorbe edilmesinin yaratacağı tehlikelerde dikkate alınmalıdır.
ALİFATİK ESTERLER
Yüksek konsantrasyonlarda basit alifatik esterlerin hepsinin buharı narkozlamaya sebebiyet verir.
Genel olarak anestezik etki: Metil
METİL FORMAT
Alifatik esterlerin en tehlikelisi kabul edilir. Diğer esterlerin bunlardan daha zayıf narkotik olmasına rağmen yüksek konsantrasyonun uzun zaman teneffüs edilmesi ihtilaç ve komaya sebep olabilir.
Metil format kan toplanması ve su toplanması sebebiyle ciğerleri etkiler. Metil formatın tahriş edici özellikleri mümkün zararlı durumlar için belirli bir ikaz sağlayamaz. 30 dakika için 3500 ppm’e, 180 dakika için 1500 ppm’e maruz kalmanın hiçbir etkisi yoktur.
Bu maddeye maruz kalmak sağlık için önemli bir tehlike teşkil eder. Öldürücü narkotik zehirlenme nadir olmasına rağmen 1000 ppm konsantrasyona tek bir maruz kalış neticesinde ciddi zehirlenme semptomları görülebilir.
Karaciğer üzerindeki etkisi daha kesin olmasına ramen karbon tetraklorürün tesirleri kloroformunkine benzer. Kilo kaybetme, sarılık, siroz, böbrek ve karaciğer bozukluğu, nefrit ve anuria da dahil olmak üzere 50 ppm’e devamlı maruz kalma neticesi meydana gelebilir.
ETİLEN DİKLORÜR (1.2-DİKLOR ETAN)
3000 ppm’e 60 dakika maruz kalmak öldürücüdür. Zehirlenme semptomları geniş ölçüde merkezi sinir sistemi bozulması ve gastro intestinal arızalarla alakalıdır.
Etkileri CCI4 ile mukayese edilen maruz kalmalara kıyasla daha zayıf olmasına rağmen öldürücü olmayan konsantrasyonları böbrek, karaciğer, ve böbrek üstü bezlerinde yaralar meydana getirebilir. Etilen diklorür deri tarafından absorbe edilebilir. Uzatılmış deri temasları ciddi tahrişlere sebep olur.
METİL KLOROFORM (1,1,1, TRİKLOR METAN)
Klorlanmış alifatik hidrokarbon grubunun en az zehirli olanıdır. 900 ppm buhara maruz kalan insanlar geçici hafif tahrişlere uğrarlar. 1700 ppm’in üzerinde sarhoşluk alametleri görülmüştür. 350 ppm’in altındaki konsantrasyonlarda hiçbir fizyolojik etki görülmemiştir. İnsanlar için öldürücü konsantrasyon 50000 ppm’in üzerindedir.
Tekrarlanan maruz kalışlar neticesinde ağır etkiler olmaksızın önemli organ hasarları meydana gelmesi mümkün değildir. Sıvının deri ile tekrarlanılan temasları neticesinde solventlerin tahriş etkisine göre ikinci derecede kalan hafif tahrişler meydana gelir.
ASETİLEN TERAKLORÜR (1,1,2,2, TETRAKLOR ETAN)
Klorlanmış alifatik hidrokarbonların en tehlikeli derecede zehirli olanı olarak kabul edilir. Kuvvetli bir narkotiktir. Çok derin metabolik yaralara sebep olur.
Zehirlenme semptomları sarılık ve kan zehirlenmesini de kapsar. Etkilenen ana organlar: böbrek, karaciğer ve ciğerlerdir. Bir deri tahriş edicidir ve ciddi permatitis’e sebep olabilir. Öldürücü konsantrasyon kısa zaman maruz kalmalar için 3000 ppm olarak hesaplanmıştır.
PENTAKLORETAN
Dikkate değer etkin bir narkotik zehirdir. Gözler ve üst solunum yolları için ciddi bir şekilde tahriş edicidir. Karaciğer üzerinde tetraklor etana benzer özel bir etkisi vardır. Pentaklor etan seyrek bir şekilde kullanılır ve insanlar üzerinde hiçbir etkisi kaydedilmemiştir.
TRİKLOR ETİLEN
Bu madde dikkate değer etkinlikte bir narkotik maddedir.Ciddi bir şekilde ve uzun bir zaman maruz kalınırsa solunum güçlükleri neticesinde ölüm meydana gelir.
Trikloro etilenin böbrek veya karaciğerler üzerinde belli bir kronik etkisinin olduğuna dair çok az delil olmasına rağmen uzun zaman maruz kalındığı taktirde muhtemelen “ventricular arrythmia” nın sebep olduğu ölüm olayları görülür. Tekrar edilen sıvı temasları neticesinde dermatitis görülür. Gönüllü alışkanlıkları rapor edilmiştir.
TETRAKLOR ETİLEN
Kronik etkileri böbrek ve karaciğer hasarlarıyla neticelenmesine rağmen birinci dereceden tehlikesi narkotik etkisi nedeniyledir.
Endüstriyel alifatik klorlanmış hidrokarbonlar arasında en az zehirli olarak kabul edilir. Devamlı ve tekrarlanılan bir şekilde 100 ppm tetraklor etilene maruz kalan insanlarda subjektif semptomlar görülmüştür.
KETONLAR
Bütün olarak ketonların endüstride kullanılmasının tehlikesi büyük değildir. Bir dereceye kadar narkotiktirler. Yüksek konsantrasyonları ciddi tahrişlere neden olması bakımından bu etkisi bir narkozlama öncesi ikazı rolü oynar.
Tekrarlanılan maruz kalmalarda çok görülen semptomlar baş ağrısı, uyuşukluk ve bulantıdır.
ASETON
Endüstriyel organik solventlerin en az tehlikeli olanıdır. Teneffüs edilme tehlikesi yok denilebilecek kadardır. Bu nedenle narkotik etkiler sadece yüksek konsantrasyonlarda görülür. 2000 ppm’e tekrarlanılan maruz kalmalar etkisizdir.
METİL ETİL KETON
100 ppm’de boğazın ve 200 ppm’de gözlerin hafif tahriş olduğu görülmüştür. 300 ppm’in üzerindeki konsantrasyonlar baş ağrısı ve bulantıya sebep olur. Metil etil ketonun endüstride kullanılması nedeniyle hiçbir ciddi organ hasarı ve ciddi narkotik etkiler kaydedilmemiştir.
MESİTYL OKSİT
Hiçbir ciddi etki olmaksızın tolere edilebilecek max. Buhar konsantrasyonu 60 dakika için 1000 ppm’dir. Böbrek ve ciğerlerde yaralara sebep olur. Tahriş edici ikaz özellikleri hariç bırakılmadığı taktirde teneffüs edilmesinden dolayı hiçbir tehlike görülmez.
Tahrişlere neden olan en düşük konsantrasyon 25 ppm’dir. Alışkanlık halindeki veya devamlı deri temasları sıvı mesityl oksitin dermatitis’e sebep olmasına imkan verir.
ISOPHORONE
10 ppm’lik buharı gözleri, burnu ve boğazı tahriş eder. 840 ppm’e 4 saat maruz kalma neticesinde korneal opasiti meydana gelir. Ölüm ya da narkozlanma veya ciğer tahrişi neticesinde meydana gelir.
SİKLOHEKSANON
75 ppm’de gözlerin, burnun ve boğazın tahrişi görülür. 300 ppm’e tekrar maruz kalmalarda hafif karaciğer ve böbrek hasarları görülür. Deri temasının tekrar edilmesi dermatitise neden olabilir.
GLİKOL TÜREVLERİ
ETİLEN GLİKOL MONOMETİL ETER (METİL CELLOSOLVE)
800 ppm’e tekrar maruz kalmalarda solunum yolu ve ciğerlerin tahrişi ve ciddi karaciğer hasarları meydana gelir. Bu madde deri tarafından hemen absorbe edilir ve sistematik zehirlenme de meydana gelir.
Madde prensip olarak karaciğer, beyin ve kan üzerine etki eder. Maddenin yüksek derecede toksik kabul edilmesinde küçük tereddütler vardır.
ETİLEN GLİKOL MONOETİL ETER (ETİL CELLOSOLVE)
Hayvanlar üzerinde yapılan deneyler bu maddenin tekabul eden metil eterden belirli bir şekilde daha az toksik olduğunu göstermiştir. Endüstriyel kullanmada bazı etkilerin görülmemesi de bu neticeyi kuvvetlendirir.
ETİLEN GLİKOL MONOBÜTİL ETER (BUTYL CELLOSOLVE)
300 ppm ve daha yukarı konsantrasyonlara maruz kalmadan sonra muhtemelen solunum ve göz tahrişleri, narkozlanma ve karaciğer, böbrek hasarları meydana gelebilir. Fazla maruz kalma neticesinde insanlarda görülen anormallik işaretlerinden birincisi ürede hemoglobin ifrazatıyla beraber bozuk bir kan tablosu görülmesidir.
Erythrocytes ve haematuria sebebiyle ölüm daha ziyade ağır bir şekilde maruz kalmalar neticesi görülür. Haemolytic etkisi sebebiyle deri tarafından absorbe edilmesinin yaratacağı tehlikelerde dikkate alınmalıdır.
ALİFATİK ESTERLER
Yüksek konsantrasyonlarda basit alifatik esterlerin hepsinin buharı narkozlamaya sebebiyet verir.
Genel olarak anestezik etki: Metil
METİL FORMAT
Alifatik esterlerin en tehlikelisi kabul edilir. Diğer esterlerin bunlardan daha zayıf narkotik olmasına rağmen yüksek konsantrasyonun uzun zaman teneffüs edilmesi ihtilaç ve komaya sebep olabilir.
Metil format kan toplanması ve su toplanması sebebiyle ciğerleri etkiler. Metil formatın tahriş edici özellikleri mümkün zararlı durumlar için belirli bir ikaz sağlayamaz. 30 dakika için 3500 ppm’e, 180 dakika için 1500 ppm’e maruz kalmanın hiçbir etkisi yoktur.
SOLVER KİMYA