MAKALELER / SÜT - SOLVER KİMYA
SÜT :
Beslenme denilince canlı bitki ve hayvanların gereksinim duydukları enerjiyi ve dokuların onarımında , sağlığını sürdürmelerinde kullanacakları kimyasal maddeleri sağlamak üzere dışarıdan bazı maddeleri almaları, onları fiziksel ve kimyasal olaylardan geçirerek çözümlemeleri anlaşılır.Sağlıklı nesillerin yetişmesinde birinci şart, yeterli ve dengeli beslenmektir.Eğer vücudun enerji ihtiyacı tam olarak karşılanamıyorsa ‘Yetersiz Beslenme’ ; protein,vitamin,mineral madde ihtiyacı tam olarak karşılanamıyor ya da ihtiyacın üzerinde alınarak vücut şişmanlıyorsa ‘Dengesiz Beslenme’ olarak ifade edilmektedir.Süt insan bünyesi için gerekli tüm besin öğelerini diğer bir ifade ile protein , yağ, karbonhidrat, bütün vitaminler ve mineral maddeleri bileşiminde yeterli ve dengeli bir şekilde bulundurması nedeniyle ‘Temel bir gıda maddesi’ dir.Yeni doğan yavrunun belirli bir dönemde yaşaması ve gelişmesi için gereksinim duyduğu tüm besin elementleri içermesi nedeniyle ‘Besleyici bir gıda maddesi’ dir. Özellikle bünyesinde bulunan protein , mineral madde ve vitaminlerden dolayı da ‘ Koruyucu bir gıda’ olarak kabul edilir.
SÜTÜN BİLEŞİMİ VE BESLEYİCİ ÖZELLİĞİ :
Sütün içerisindeki besin maddelerini 5 grupta inceleyebiliriz ; Proteinler İnek sütünün ortalama protein içeriği % 3.4-3.5 dir.Süt inekleri yedikleri yemdeki protein ve enerjiyi , insan tüketimi için besin öğelerine en iyi çeviren hayvanlardır. 1.000 kg süt proteini üretebilmek için 4 hektar çayır meraya ihtiyaç vardır. Buna karşılık aynı miktar proteini domuz eti olarak elde etmek için 14 hektar buğday tarlasına ihtiyaç vardır.günlük alınması gereken protein miktarı 0.9 g’ dır.Endüstrileşmiş ülkelerde günde birey başına alınan protein miktarı ortalama ortalama 90-110 g. dır.Bunun 37-70 gramı hayvansal proteinlerdir.Bununda yarısı süt proteinleridir.Buna karşılık gelişmekte olan ülkelerde günde birey başına protein alımı 50 g. olup 5-9 gramı hayvansal proteinlerdir.
YUSUF AKKAPILI
KİMYA MÜHENDİSİ