MAKALELER / TÜTÜNDE YAPRAK BİTLERİ..ZARARLARI..MÜCADELESİ..
ÖZELLİKLERİ
Özellikle toplu olarak yaşayan oval, ufak yapılı ve yumuşak vücutlu böceklerdir. Vücut uzunluğu 1.5-2.5 mm arasında değişir. Kanatlı ve kanatsız formları vardır. Kanatsız formlar genellikle yeşil veya sarımsı yeşil renktedir; tuğla kırmızısı veya leylak renginde de olabilirler. Kanatlılar daha ufak yapılı ve koyu görünümlüdür. Baş ve göğüs siyahımsı yeşil, karınları üzerinde ise koyu lekeler bulunur.
Antenleri kıl gibi ve hemen hemen vücut uzunluğundadır. Özellik olarak alın üzerinde belirgin iki çıkıntı (lob) vardır. Karın bölümündeki iki mum borucuğu (cornicle) silindir biçiminde ve uzuncadır. Kuyruk kısa ve şekli bir parmağı andırır.
Nimfler genellikle ergine benzer. Pembemsi, kırmızımtırak, sarımsı veya soluk yeşil renktedir. Kanatlı formlarda ilk dönemlerde belirgin olmayan kanatlar dönem değiştikçe belirginleşir.
Kış mevsimi sert çekirdekli meyve ağaçlarında ( öncelikle şeftali), yumurta döneminde geçirir. İlkbaharda çıkan yaprakbitleri kanatsızdır ve bir kaç döl meydana getirdikleri konukçu bitki üzerinde , döllemesiz olarak ürerler. Kanatlı bireyler oluştuktan sonra büyük bir bölümü yazlık konukçularına göçer, kışlık konukçularından ayrılmaları haziran ayı sonuna kadar devam eder.
Yaz dişileri olarak da tanımlanan bu yaprak bitleri, yaz boyuncu yeni konukçuları üzerinde yaşamlarını sürdürürler. Kanatlı ve çoğunluğu kanatsız formlardan oluşurlar. Erkek fertler olmadığından döllemesiz olarak ve canlı yavru doğurarak ürerler, kısa bir gelişme dönemine ve buna bağlı olarak da fazla döl sayısına sahiptirler. Uygun koşullarda bir dişi 60 kadar yavru doğurabilmektedir. Genel olarak fazla sıcak olmayan rutubetli yaz aylarında üremeleri hızla devam eder.
Sonbaharda kanatlı formlar kışlık konukçularına geri dönerek yumurta bırakacak dişileri doğururlar. Yumurta bırakan dişiler kanatsızdır. Yazlık konukçularından gelen erkek formlarla çiftleştikten sonra döllemli yumurtalarını tomurcukların dibine veya yakınına bırakırlar. Döllemesiz yumurtaların kabukları buruşur ve canlılıkları kaybolur
DAVRANIŞLARI VE ÇOĞALMALARI
Tütün bitkisinin tüm gelişme dönemi boyunca, genellikle uca yakın genç yapraklar üzerinde bulunurlar. Yaprakların gelişmesi yavaşlar. Dar yapılı olurlar ve uçları aşağıya doğru kıvrılır. Yaprağın alt yüzüne, damarlar boyunca ve özellikle yaprak sapına yakın yerlere toplu olarak yerleşirler. Topluluktaki birey sayısının çokluğu oranında da zararlıları artar.
Bitkinin özsuyunu emerek yaptıkları zarar yanında, çıkardıkları tatlı madde nedeniyle, bulundukları yerleri koyu grim tırak renkte bir ballık tabakası kaplar. Bu tabaka bitkinin fotosentez ve solunum işlerini güçleştirdiği gibi bazı mantarların üremesinde de oldukça uygun bir ortam oluşturur. Ayrıca ballık, kurutma anında yaprakların yapışmasına, işleme ananda ise parçalanmalarına yol açarak tütünün kalitesini olumsuz yönde etkiler.
Yaprakbitleri bazı virüs hastalıklarımı taşıyıcısı olarak da ayrı bir önem arz ederler. Zararlı ülkemizin tüm tütün dikim alanlarında yaygın ve yoğun olarak bulunmaktadır.
TÜTÜNDE ŞEFTALİ YAPRAK BİTİ İLE KÜLTÜREL MÜCADELE
Tütün bitkisi ilk dönemlerinde yaprakbiti zararından daha çok etkilenir. Bu bakımdan bitkinin gelişmesini hızlandıracak çapa işleminin öncelikle yapılması ve yabancı otların yok edilmesi buna bir örnek olarak gösterilebilir.
Ayrıca yaprakbiti ile bulaşık tütün fideleri tarlaya aktarılmamalı veya zararlı yok edildikten sonra dikilmelidir. Diğer bir hususu da tütün tarımının olanakları ölçüsünde kıraç veya kir taban arazide yapılmasıdır.
TÜTÜNDE ŞEFTALİ YAPRAK BİTİ İÇİN
TARIMSAL İLAÇLARLA MÜCADELE YÖNTEMİ
İlaçlamalar sabah veya akşam saatlerinde, rüzgarsız bir havada yaprakların alt yüzlerini de ıslatabilecek bir şekilde yapılmalıdır. Fide devresinde kullanılan ilaçlar zararlı görülünce uygulanır ve ihtiyaç halinde tekrarlanır. Tarla devresinde kullanılan ilaçlar dikim ile 4. ellerin kırımı arasında en çok iki defa uygulanır.
TÜTÜNDE ŞEFTALİ YAPRAK BİTLERİ İÇİN
TARIM İLAÇLARI VE İLAÇLAMA ZAMANI
Tütün tarlalarında yaprakbiti yoğunluğunun aşırı çoğalmasını beklemeden mücadeleye geçilmelidir. Tarla kontrol edilmeli, bir yaprakta ortalama Ege ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri için 25 adet yaprakbiti ( nimf ve ergin) görüldüğünde ilaçlamaya geçilmelidir.
TÜTÜNDE ŞEFTALİ YAPRAK BİTİ VE
ZİRAİ İLAÇLARI VE İLAÇLAMA REÇETELERİ.
İlaç Detayları :
| Etken Madde | Formülasyon | Miktar |
| Acephate %75 | SP | 75 g/da |
| Acetamiprid %20 | SP | 10 g/da |
| Ethiofencarb 500 g/l | EC | 80/100 ml/da |
| Formothion 336 g/l | EC | 120/150 ml/da |
| Imidacloprid +Methamidophos 30+500 g/l | SL | 70 ml/da |
| Imidacloprid 350 g/l | SC | 12 ml/da |
| Methamidophos 600 g/l | SL | 80/100 ml/da |
| Methomyl %90 | SP | 55 g/da |
| Methomyl 200 g/l | EC | 200 ml/da |
| Omethoate 565 g/l | SL | 100/120 ml/da |
| Pirimicarb %50 | WP | 50 g/da |
| Tiazamate 140 g/l | EW | 40 ml |
